Monzel

Kath. Pfarrkirche Sankt Nikolaus 1784 mit Friedhof, Blick von Süden

De dorpen Monzel en Osann worden in het jaar 1008 voor het eerst genoemd in hetzelfde document, de ‘Vita Magnerici’.

In de eerste visitatie die het bisdom Trier in 1569 in alle plaatsen van het district uitvoerde, is sprake van een kapel in Monzel. Toen de oude kapel in 1787 werd afgebroken, werd een gegraveerd jaartal van drie cijfers gevonden. Het bestaan van de kapel wordt ten laatste in 1244 gedocumenteerd. De huidige kerk (49° 54′ 28˝N / 6° 57′ 25˝O) werd in 1787 gebouwd in de stijl van een laatbarokke dorpskerk. Tot 1833 was Monzel een filiaal van de parochie Osann met een eigen vicaris en met dus alleen een kapel en geen kerk. Op 6 december 1833 werd Monzel tot een zelfstandige, bisschoppelijke parochie verklaard. De patroonheilige is altijd Sint Nicolaas geweest. De afscheiding van de parochie Osann en de hevige geschillen die daarmee gepaard gingen, werden beschreven in een kroniek. In een andere kroniek is een waar gebeurd voorval uit de Moezelstreek opgetekend: 

De ‘Nicolaasoorlog’

In een kleine kapel aan de rand van Kesten, komend uit de richting Minheim, waakte een prachtige houten Sint-Nicolaas jarenlang over het wel en wee van de mensen die hier met een pontje de Moezel overstaken. Ook kon hij zijn bisschopsstaaf waarschuwend opsteken tegen Sint Pieter wanneer die het water te hoog in de huizen liet stijgen. Bij de aftocht van het Duitse leger uit Kesten in maart 1945 werd de Kestener Nicolaas vernietigd door Duitse granaten en er moest een vervanging komen. Op dat moment stond er al jaren een stoffig beeldje van Nicolaas in de schuur van de pastorie in Monzel. Zonder contract en met de ‘welwillendheid’ van de toen hoogbejaarde pastoor van Monzel kwam het beeldje naar Kesten. De toenmalige pastoor van Kesten liet de vondst opknappen en zo verkeerde het beeldje in Kesten eindelijk weer in goede staat. Op een morgen echter was het huisje in Kesten, waar de ‘nieuwe’ Nicolaas nu weer stond, leeg. Sint Nicolaas was verdwenen! In het donker van de nacht was hij in een zak gestopt en naar Monzel gebracht.

Het nieuws dat de Nicolaas van Kesten gestolen was, verspreidde zich snel. De mensen van Kesten haastten zich naar het kapelletje van de heilige om zich ervan te vergewissen dat dit leeg was. Het beeld van Nicolaas prijkte nu, aan kettingen, in de sacristie van de kerk van Monzel op kerkelijk grondgebied. De politie had hier geen toegang – niemand kon in de sacristie komen. Toen de inwoners van Monzel op een morgen naar de kerk gingen, ontdekten zij tot hun ontzetting dat het enige andere kleine beeldje van Nicolaas buiten de kerk boven het portaal verdwenen was. Het was echter niet gestolen, maar stond intact op de overdekking van een wegkruis tussen Kesten en Monzel. Het droeg een bord waarop stond: “Kläne Krobbat, wo ös dei Vadda?” (“Kleine deugniet, waar is je vader?”). Het beeldje ging onmiddellijk terug naar Monzel. De inwoners van Kesten waren echter nog steeds op zoek naar de schuilplaats van de grote Nicolaas. Daarom schreeuwden zij tijdens een stilte gedurende een mis in Monzel: “Jullie hebben Nicolaas gestolen, jullie hebben Nicolaas de weg omhoog gedragen, jullie hebben Nicolaas in de sacristie aan de ketting gelegd”. De onderhandelingen over Nicolaas liepen op niets uit. De regionale pers berichtte gretig. De bewoners van Osann spotten tijdens de carnaval van 1950 met een motiefwagen over de ruzie tussen Monzel en Kesten en reden hiermee door beide dorpen. Het bisschoppelijk gerechtshof in Trier besliste begin jaren vijftig in het voordeel van de parochie Monzel, die het beeld van Nicolaas kreeg toegewezen. Zij moest echter de kosten van de restauratie aan de inwoners van Kesten vergoeden. Met dit geld kochten de inwoners van Kesten toen een nieuwe Nicolaas voor hun kapel. De bewoners van Monzel lachten om zijn uiterlijk omdat hij geen baard had. De pers bleef nog tot begin van de jaren 1960 verslag doen van de ‘Nicolaasoorlog’. De kostbare Nicolaas van Monzel werd in 2012 aan een restaurateur gegeven en in zijn huidige staat hersteld. Wij raden een ommetje via de wijk Osann aan. Daar kunt u de kerk van St. Peter en ‘het kasteel in de wijngaarden’ bezoeken en nog twee prachtige (waargebeurde) verhalen over het dorp Osann te horen krijgen. De kerk vindt u in de Moseltalstraße in Osann.

Informatie over de tekst: Kroniek ‘Monzeler St. Nicolaas beeld en zijn geschiedenis door Stefan Christen’

Achtzaam, met respect bejegenen – verantwoordelijkheid nemen

Mensen, waarom maken jullie eigenlijk de hele tijd ruzie? Waar gaat die strijd toch steeds over? Zou het kunnen dat jullie gewoon jullie gevoelens en passies niet onder controle hebben en dat jullie je daarom zo laten gaan? Jullie willen altijd alles hebben, maar krijgen uiteindelijk niets. Jullie zijn hartstikke jaloers op anderen, en als jullie gedachten zouden kunnen doden, dan weet ik zeker dat er al behoorlijk wat lijken bij jullie zouden liggen. Blijkbaar is vechten normaal, jullie vechten de hele tijd met elkaar. Daar hebben jullie helemaal niets aan, jullie moeten maar eens beginnen (te geloven)…

Tekst: Volxbibel / Martin Dreyer, Berlijn