Station:
Bergweiler
Het dorp Bergweiler duikt in oorkonden voor het eerst op in 1056 als ‘Villaris’. In 1275 wordt Bergweiler voor het eerst in het Piesport-register genoemd als parochie, maar als een filiaal van Heidweiler. De kerkgemeente Heidweiler behoorde tot het bisdom Trier, dat in de 14e eeuw een aartsbisdom werd. Volgens het visitatieprotocol van het districtskapittel van Piesport uit 1569 had Bergweiler een kapel die gewijd was aan de ‘Heilige Apostel Johannes’ als beschermheilige. In de periode 2006 – 2010 werd de parochiekerk van de H. Apostel Johannes (49° 57′ 55 ˝ N / 6° 49′ 29˝ E) door vrijwilligers en bedrijven met steun van het bisdom Trier gerenoveerd.
In 1794 bezette Napoleon het Rijnland en kwam met zijn troepen naar Bergweiler; na het vredesverdrag van Luneville werd Bergweiler in 1801 Frans territorium. Deze historische band met Frankrijk werd onder de Bergweiler pastoor Valentin-Conrad-Gerhard Wax (1930 – 2010) uit Nalbach / Saar intensief onderhouden. Pastoor Wax, ereburger van Bergweiler, drager van het Duitse Kruis van Verdienste aan Lint, en Ridder in de Nationale Orde van Verdienste van Frankrijk, heeft zich reeds vóór zijn ambtsaanvaarding intensief ingezet voor de Frans-Duitse vriendschap. Hij begeleidde het Franse garnizoen in Wittlich vol overgave. In de parochiekerk van Bergweiler werden Franse huwelijken voltrokken, en de kinderen van leden van het garnizoen werden hier gedoopt. “De parochiekerk van Bergweiler was gedurende meer dan 50 jaar een stukje Franse aarde voor de in Wittlich gelegerde Franse soldaten en hun gezinnen”; dit staat vandaag de dag nog te lezen op het voormalige garnizoenskruis in de kerk van Bergweiler.
Bergweiler-Kriegerdenkmal für die Gefallenen beider Weltkriege
Pastoor Wax stond bekend als iemand met een duidelijke eigen wil: van zijn zondagsmissen wordt gezegd dat ze precies 35 minuten duurden, inclusief de preek. Na afloop werden de aanwezigen uitgenodigd voor een drankje in de pastorie. In ‘zijn’ parochiehuis bevindt zich een collectie van ongeveer 60.000 voorwerpen uit de landelijke Eifel, met sacrale voorwerpen en garnizoensspullen enz. Daarbij heeft hij een registratie, een ontbinding of een classificatie van de apparaten en voorwerpen altijd geweigerd. “Het normale leven heeft genoeg aan 10 geboden. Een verdere selectie of ordening is overbodig. Buurten en saamhorigheid ontstaan terloops, toevallig of onvermijdelijk, maar niet door een door de mens vastgelegde orde.” Ondanks grote inspanningen is er nog niet echt een manier gevonden om het voortbestaan van het museum te garanderen. In september 1982 verzette pater Wax zich met succes tegen het plan om een figuur die bij verlichting zichtbaar was op een rotswand van de steengroeve ‘Hundskaul’, te beschouwen als een ‘mirakel van de Maagd Maria’. Tijdens het zomerkamp had de jeugdbrandweer het terrein ’s nachts verlicht met hun nieuwe schijnwerpers. Terwijl zij dit deden, meenden zij boven aan de rotswand de omtrekken van een of andere figuur te zien.
Het was echter slechts een minerale uitslag op het oppervlak van het gesteente. Deze rotspartijen werden afgebroken na een ongeluk van een bezoeker, en daarmee was het afgelopen met de toeloop van bezoekers.
Omdat pastoor Wax om gezondheidsredenen niet meer in staat was om zijn ambt uit te voeren, verloor de parochie van Bergweiler haar zelfstandigheid. Ze viel vanaf toen onder de huidige parochiegemeenschap van Landscheid. In en voor het dorp staat nog een aantal goed bewaarde en in de jaren 1980 gerenoveerde pest- of wegkruisen, die in diepe dankbaarheid zijn opgericht na de laatste pestgolf in de 16e en 17e eeuw en die ook nu nog langs het pelgrims-fietspad uitnodigen om even bij stil te staan.
Zo rijk aan cultuur en afwisseling als het dorp Bergweiler, de kerk en de verzameling van pastoor Wax zich presenteren, zo rijk is hier ook het ‘Eifel-Pelgrims-fietspad’. Door de aangename ligging van het dorp op het hoge plateau aan de rand van het geologische gebied ‘Wittlicher Senke’, tussen de dalen van de Lieser en de Salm, zijn er steeds weer fantastische panorama’s in allerlei richtingen. Als je door de bossen, langs de velden en weiden fietst, zul je betoverd worden door het uitzicht over het hele dal van Wittlich, dat zich uitstrekt achter de kerk, helemaal tot aan de bedevaartskerk Klausen en verder. Gewoon ontspannen, genieten en diep ademhalen.
Informatie over de tekst: ‘Blick in unsere Kirche’, parochiekerk ‘H. Apostel Johannes’ Bergweiler, Kroniek van de gemeente Wittlich-Land.
Quellen:
- Eckstein, K. (2015): Meine Pfarrkirche St. Johannes Apostel Bergweiler, Kurzbiographie.
- Pfarrei Bergweiler (S. 1115ff) in Hesse, G. & Wiseniewski, A. (1990): Wittlich-Land – Geschichte einer Verbandsgemeinde zwischen Vulkaneifel und Mosel, VG-Chronik.
Friedhofswand mit regionalen Gräber-Bildstöcken
Thuis – ogenblikken schenken
“Waar woont God?” Met deze vraag verraste de Kotzker Rebbe enkele geleerde mannen die bij hem te gast waren. Ze lachten hem uit: “Wat zeg je nou! Is de wereld niet vol van zijn heerlijkheid!” Maar hij beantwoordde zijn eigen vraag: “God woont waar men hem binnenlaat!”
Tekst: Chassidische legende