Himmerod

Himmerod · abdij van de Cisterciënzers

Vol trots ziet de abdij Himmerod (50° 01′ 41˝ N / 6° 45′ 24˝ E) haar oprichting als het werk van de heilige Bernardus van Clairvaux, die bij de keuze van de kloosterlocatie zo onder de indruk was van het dal van de Salm tussen Großlittgen en Eisenschmitt, dat hij uitriep: “Dat is werkelijk een eiland voor de allerzaligste maagd Maria”. Het terrein – toen nog gedomineerd door doornen, struikgewas, drassige weiden en de rivier de Salm – vormde de ideale uitdaging voor de eerste monniken om zich hier rond 1135 te vestigen.

Het cisterciënzerklooster genoot grote populariteit en stond in de gunst van de aartsbisschop van Trier. Jonge edelen uit de ridderstand bezochten het klooster. Door hen verwierf het klooster veel land en boerderijen, zodat de kloostergemeenschap over een aanzienlijk grondbezit beschikte.

Der 1770 gefertigte Rokoko-Altar stammt aus der Abteikirche St. Matthias in Trier. Er wurde um 1974 in Himmerod aufgestellt und um eine eigens neu geschitzte Madonnenstatue ergänzt.

De bouw van een ruime bibliotheek, en dus het kopiëren van boeken, was een van de belangrijkste taken in het Latijnse monnikenleven. Bronnen laten zien dat het klooster vanaf de 15e eeuw een opmerkelijke bibliotheek bezat. De bouw van een nieuw ziekenhuis betekende dat armen, zieken en pelgrims te allen tijde bij het klooster konden aankloppen.

 Volgens het getuigenis van Caesarius van Heisterbach werd de hongerende bevolking van de Eifel in tijden van nood gul geholpen: “Abt Gevard van Heisterbach liet dagelijks een os met groenten koken en met brood uitdelen aan de armen. Op die manier werden alle behoeftigen gevoed tot de volgende oogst …!”

Met de secularisatie door Napoleon verlieten de monniken in 1802 hun kloosterlijke haven en de kerk verviel tot steengroeve. Pas in 1922 werd de canonieke heroprichting van Himmerod gevierd. Het klooster presenteert zich ook vandaag nog als een plaats die geestelijk uitstraalt tot ver buiten de regio. Alle monniken die hier ooit leefden, hebben hun stempel gedrukt op het landschap en de omliggende parochies. Voor de inwoners van de Eifel, maar ook voor de bezoekers, is het “een plaats met een bijzondere uitstraling, waar spiritualiteit, kerk en cultuur, ja God en mens elkaar ontmoeten”. Het Eifel-Pelgrims-fietspad volgt een route langs kerken, wegkruisen en veldkapellen met verborgen of nieuw geïnterpreteerde anekdotes om te ontdekken. Dat de route niet willekeurig is gekozen en door het dal van de Salm tot aan het Maaren-Moezel-fietspad loopt, is gebaseerd op het leven van enkele monniken die in het klooster Himmerod hebben gewerkt en hun laatste dagen hebben gesleten in het klooster Siebenborn bij Maring-Noviand waar ze ook zijn gestorven (bijv. Petrus Hund, abt van het klooster Himmerod van 1449 – 1468, overleden in 1469 in Siebenborn). In de veldkapellen kom je te weten, in welke situaties de plaatselijke bevolking de heiligen om hulp vroeg en deze ook kreeg.

De ‘Davidskapel’ in de abdijkerk van klooster Himmerod, waar het gebeente van David van Himmerod in een kostbare schrijn onder de offertafel wordt bewaard, verhaalt van deze genezer en mysticus (geboren 1110 te Florence / overleden op 11-12-1179 te Himmerod). Hij werd door het volk vereerd als een heilige vanwege zijn voorbeeldig kloosterleven, zijn genezingen en mystieke ervaringen. Veel vrouwen baden tot hem om hun kinderwens te vervullen en voor een voorspoedige bevalling. In 1699 werd zijn cultus bevestigd door het generaal-kapittel, in 1971 werd deze door Rome erkend en vrijblijvend uitgebreid tot de gehele Cisterciënzerorde. Gedenkplaten die er als dank of bede zijn geplaatst, illustreren dit.

Gematigd leven – leven met weinig ballast

Een wandelaar werd in de bergen verrast door een zware onweersbui. Hij zocht zijn toevlucht in een klooster, en omdat zijn kleren helemaal doorweekt waren, nodigden de monniken hem uit om de nacht in het klooster door te brengen. Dankbaar nam de wandelaar de uitnodiging aan. Geïnteresseerd keek hij wat rond in het klooster en verbaasde zich over de uiterst sobere inrichting van de cellen. “Waar hebben jullie je meubels?” vroeg hij uiteindelijk aan een van de monniken. In plaats van hem een antwoord te geven, stelde deze hem een tegenvraag: “En u? Waar hebt u uw meubels?” / “Nou zeg. Ik ben toch gewoon op doorreis!” “Ziet u?” antwoordde de monnik met een subtiele glimlach. “Wij ook!”

Tekst: Martina Merckel-Braun /Germersheim